Η παραποίηση και η συγκάλυψη των γεγονότων, το αληθινό περιεχόμενο της εργατικής εξέγερσης της 1ης Μάη 1886 στο Σικάγο, καθώς και η μετατροπή της σε επίσημη από το κράτος αργία, αλλά και ακόμα χειρότερα για τους περισσότερους να θεωρείται η γιορτή της άνοιξης, μας οδηγούν κι εμάς να αναφερθούμε σ’ αυτά τα ιστορικά γεγονότα, με την πίστη ότι έτσι συμβάλλουμε στην αποκατάσταση της αλήθειας.
Οι κινήσεις για μείωση των ωρών εργασίας ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1860 στην Αμερική. Αυτό που επιτεύχθηκε ήταν η θέσπιση πολλών Ομοσπονδιακών και Πολιτειακών νόμων, χωρίς όμως ουσιαστικά αποτελέσματα. Τελικά το 1884 έγινε ένα συνέδριο στο Σικάγο, από τη μη-σοσιαλιστική Ομοσπονδία Οργανωμένων Συνδικάτων και Εργατικών Ενώσεων και ψηφίστηκε η πρόταση για καθιέρωση του οκταώρου από την 1η Μαΐου 1886. Μέχρι τότε η πρόταση αυτή διαδίδεται πλατιά μέσα σε ολόκληρο το αμερικάνικο εργατικό κίνημα. Βέβαια αρχικά οι επαναστάτες σοσιαλιστές και οι αναρχικοί (οι οποίοι είχαν έντονη παρουσία και επιρροή στα εργατικά συνδικάτα), αντιτέθηκαν στην πρόταση θεωρώντας την ρεφορμιστική (στη μετέπειτα πορεία των επαναστατικών κινημάτων, θα φανεί και θα αποδειχθεί περίτρανα πως τα όποια μεταβατικά αιτήματα πρέπει να κατακτούνται άμεσα, δίχως τη μεσολάβηση καμιάς κεντρικής κομματικής ηγεσίας, αλλά από τους ίδιους τους εργάτες, με την προοπτική της ανατροπής του υπάρχοντος συστήματος για την κοινωνική απελευθέρωση). Όμως στις αρχές του 1886 υιοθέτησαν αρκετά ενθουσιωδώς και δυναμικά αυτό το αίτημα ως άμεσο και μεταβατικό, με την προοπτική της ανατροπής του καθεστώτος για την κοινωνία της ισότητας και της ελευθερίας.
Εξάλλου πρέπει να γνωρίζουμε ότι την εποχή εκείνη κυριαρχούσε κλίμα επαναστατικής βίας. Οι άγριες και σκληρές απεργίες, τα σαμποτάζ στα μέσα παραγωγής, κλπ ήταν η άμεση απάντηση των εργατών στις προκλήσεις του κεφαλαίου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τον Οκτώβρη του 1885 το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο -το μεγαλύτερο της Αμερικής- μετά από εισήγηση του αναρχικού Αύγουστου Σπάις υιοθέτησε την ακόλουθη πρόταση:
«Απόφασή μας είναι να κάνουμε έκκληση στην τάξη των μισθωτών να πάρει τα όπλα, για να προβάλλει στους εκμεταλλευτές της το μοναδικό επιχείρημα που μπορεί να θεωρηθεί αποτελεσματικό. ΤΗ ΒΙΑ. Μολονότι περιμένουμε ελάχιστα από την καθιέρωση του οχταώρου, υποσχόμαστε με πίστη να βοηθήσουμε τ’ αδέλφια μας που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σ’ αυτήν την ταξική πάλη, με όλα τα μέσα και τη δύναμη που διαθέτουμε, ΕΦΟΣΟΝ ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΕΝΑ ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟ ΜΕΤΩΠΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΜΑΣ ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΕΣ, ΤΟΥΣ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΕΣ ΑΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ. Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΜΑΣ ΚΡΑΥΓΗ ΕΙΝΑΙ: ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΓΕΝΟΥΣ».
Στο Σικάγο το 1886 το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο και η Διεθνής Ένωση Εργαζομένων Μαύρη Διεθνής, (ιδρυτής της ήταν ο Γιόχαν Μοστ που ήταν υποστηρικτής των θέσεων του Μπακούνιν και του Νετσάγεφ) είναι οι πιο δραστήριες οργανώσεις κι έχουν καταφέρει να περάσουν τα συνθήματα και τις θέσεις τους στο Σύνδεσμο για την καθιέρωση του οχταώρου (στον οποίο συμμετείχαν εκτός των άλλων, κοινοβουλευτικά σοσιαλιστικά κόμματα). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι την Κυριακή πριν την Πρωτομαγιά είχε αποφασιστεί από πολλά συνδικάτα απεργία και οργανώθηκε μια διαδήλωση για το οκτάωρο με ομιλητές τους Πάρσονς, Σπάις, Φήλντεν και Σνομπ (που ήταν όλοι τους οι κύριοι εκπρόσωποι του αναρχικού χώρου εκείνη την εποχή στην Αμερική) στην οποία συμμετείχαν 25.000 άτομα.
Έτσι για πρώτη φορά στο Σικάγο το 1886, η 1η Μαΐου έγινε μέρα γενικής απεργίας και μαζικών, δυναμικών διαδηλώσεων (με πάνω από 45.000 εργάτες να συμμετέχουν στις απεργιακές κινητοποιήσεις). Κι ενώ η απεργία γενικεύεται παίρνοντας τη μορφή εργατικής εξέγερσης, το κράτος, οι μεγάλοι επιχειρηματίες και μεγαλοβιομήχανοι προσπαθούν να συντονίσουν τις ενέργειές τους προκειμένου να καταστείλουν -ακόμη και με δολοφονίες- τη μεγαλειώδη εργατική εξέγερση. Ήταν Δευτέρα 3 Μαΐου όταν η αστυνομία σκότωσε 4 εργάτες και τραυμάτισε πολλούς άλλους σε συγκέντρωση κοντά στο εργοστάσιο ξυλείας Μακ Γκόρμικ. Το ίδιο απόγευμα οι αναρχικοί του Σικάγο προέτρεπαν -με προκήρυξη που τύπωσαν- τους εργάτες να πάρουν τα όπλα .
Το πρωί της επόμενης μέρας έγινε ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία Αγοράς (Haymarket Square) και ενώ είχε ήδη αρχίσει να σπάει ο κόσμος λόγω κακοκαιρίας, ο αστυνομικός διευθυντής Μπόνφηλντ θέλησε να διαλύσει τη συγκέντρωση. Όμως λίγο πριν η αστυνομία επιτεθεί στους συγκεντρωμένους που δεν αποχωρούσαν, εκτοξεύθηκε μια βόμβα προς την πλευρά της αστυνομίας. Μέχρι σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί αν ήταν επαναστατική ή προβοκατόρικη ενέργεια. Με την έκρηξη σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί και τραυματίσθηκαν άλλοι 66. Η αστυνομία επιτέθηκε στο πλήθος σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας γύρω στους 200 διαδηλωτές.
Στις μέρες που ακολούθησαν απλώθηκε τρόμος και πανικός από τις συλλήψεις και τις μαζικές εφόδους της αστυνομίας. Οποιοσδήποτε είχε έστω και ελάχιστη σχέση με το επαναστατικό εργατικό κίνημα φυλακιζόταν. Βέβαια, στη διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος, ο αστικός Τύπος είχε την πρώτη θέση. Οι επαναστάτες εργάτες χαρακτηρίστηκαν αιμοδιψή κτήνη, ερυθροί ταραξίες, αναρχικοί δυναμιτιστές, βομβολάτρες, ξένα αποβράσματα και άλλα παρόμοια.
Τελικά στις 27 Μαΐου το κακουργιοδικείο προφυλάκισε και κατηγόρησε 8 μέλη της Μαύρης Διεθνούς, που ταυτόχρονα αποτελούσαν και τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στο χώρο των αναρχικών του Σικάγο, για το φόνο των αστυνομικών που είχαν σκοτωθεί από τη βόμβα της 4ης Μαΐου. Τα ονόματα των κατηγορουμένων ήταν: Α. Πάρσονς. Α. Σπάις. Μ. Σνομπ, Σ. Φήλντεν, Τζ. Ένγκελ, Α. Φίσερ, Ο. Νήμπ και Λ. Λίνγκ.
Μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας, με σημαντικές δικονομικές παραβιάσεις οι 8 σύρθηκαν σε μια στημένη δίκη, απ’ όπου οι 7 καταδικάσθηκαν σε απαγχονισμό και ο άλλος ένας σε 15 χρόνια φυλάκιση. Ο αστικός τύπος πάλι με συκοφαντίες, ψέματα και υπερβολές ζητούσε την εσχάτη των ποινών, ενώ με τη λήξη της δίκης ο πολιτειακός εισαγγελέας Τζ. Γκρίνελ αγόρευσε ως εξής: «Δικάζεται ο Νόμος. Δικάζεται η Αναρχία… Οι άνθρωποι διαλέχτηκαν υπό τους ενόρκους και θεωρήθηκαν ένοχοι γιατί ήταν ηγέτες. Δεν είναι περισσότερο ένοχοι απ’ ότι οι χιλιάδες που τους ακολουθούν. Κύριοι ένορκοι καταδικάστε τους, κάντε τους παράδειγμα προς αποφυγήν. Κρεμάστε τους και θα σώσετε τους θεσμούς μας, την κοινωνία μας».
Οι απολογίες των κατηγορουμένων ήταν μια καταδίκη του απάνθρωπου καπιταλιστικού συστήματος. Διήρκεσαν τρεις μέρες και βέβαια δεν απευθύνονταν μόνο στο δικαστήριο αλλά και σε όλους τους εργάτες, σε όλους τους επαναστάτες, σε όλους τους καταπιεσμένους, όπου κι αν βρίσκονταν.
Με περίσσιο θάρρος ο 21χρονος Λ. Λίνγκ είπε: «επαναλαμβάνω ότι είμαι εχθρός της τάξης που επικρατεί σήμερα και επαναλαμβάνω ότι θα την πολεμήσω με όλες μου τις δυνάμεις όσο μπορώ ακόμα κι ανασαίνω… Σας απεχθάνομαι! Απεχθάνομαι την τάξη σας, τους νόμους σας, την εξουσία σας που στηρίζεται στη βία. Κρεμάστε με γι’ αυτό!»
Ο Τζ. Ένγκελ είπε: «Μισώ και πολεμάω όχι τον καπιταλιστή σαν άτομο, αλλά το σύστημα που του δίνει τα προνόμιά του. Η μεγαλύτερη μου επιθυμία θα ήταν να μπορέσουν να αναγνωρίσουν οι εργάτες ποιοι είναι οι φίλοι τους και ποιοι οι εχθροί τους».
Ο Α. Φίσερ μετά την έκδοση της απόφασης: «Δικάστηκα σ’ αυτήν την αίθουσα για φόνο και καταδικάστηκα για αναρχία».
Παρόλο που αναπτύχθηκαν παγκόσμια εκδηλώσεις αλληλεγγύης, παρόλο που οι περισσότερες εργατικές ενώσεις αλλά και γνωστά πολιτικά πρόσωπα ζήτησαν την ακύρωση της εκτέλεσης των αγωνιστών, η εξουσία ήταν πεπεισμένη πως με αυτόν τον τρόπο θα γλίτωνε από τον εφιάλτη της κοινωνικής επανάστασης… Μάταια όμως.
Τελικά η ποινή του Φήλντεν και Σνόμπ μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Ο Λίνγκ απέφυγε την εκτέλεση της ποινής ανάβοντας ένα τσιγάρο με δυναμίτη. Οι υπόλοιποι 4 κρεμάστηκαν στις 11 Νοέμβρη 1887. Οι θηλιές στήθηκαν και οι κουκούλες κατέβηκαν, τότε ακούστηκαν τα εξής:
Σπάις: «Θα ρθει μια εποχή που η σιωπή μας στον τάφο θα είναι πιο ισχυρή από τις φωνές που στραγγαλίζετε σήμερα!!!»
Ενγκελ: «Ζήτω η Αναρχία».
Κι άλλα πρόσωπα και οργανώσεις του αναρχικού κινήματος συνέχισαν για πολλές δεκαετίες να βρίσκονται στο επίκεντρο των μεθοδεύσεων των κατασταλτικών μηχανισμών, όπως η οργάνωση ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, η Έμμα Γκόλντμαν που απελάθηκε από τις ΗΠΑ, οι Σάκκο και Βαντσέτι που εκτελέσθηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα και πολλοί άλλοι.
Οι αγώνες των εργατών και αναρχικών του Σικάγο εκείνη την εποχή είναι μια σημαντική παρακαταθήκη στο διεθνές ταξικό κίνημα και μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα απ’ αυτούς καθώς παραμένουν ακόμα επίκαιροι.
Θεωρούμε πως οι μερικοί αγώνες, όπως αυτός της πρωτομαγιάς, όταν συνοδεύονται από ένα συνολικό πρόταγμα για την κοινωνική απελευθέρωση, είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εργατικού/ταξικού κινήματος και δεν πρέπει να υιοθετούμε λογικές απαξίωσης ή υποτίμησης της σημασίας τους. Επιπλέον αναγνωρίζουμε το συνδικαλισμό ως μέσο πάλης, αρκεί αυτό να μην είναι όργανο κανενός κόμματος αλλά αντίθετα να αποτελεί μία αντιιεραρχική απάντηση στις γραφειοκρατικές και ελιτίστικες λογικές. Μέσα από τέτοιες αδιαμεσολάβητες διαδικασίες ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να αγωνιστεί για τα δίκαια αιτήματα του και να αρχίσει να αντιλαμβάνεται την ανάγκη για ανατροπή του τωρινού εκμεταλλευτικού συστήματος.
Ενάντια στην ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου και του αστικού κράτους είναι εξέχουσας σημασίας ζήτημα να ορθώσουμε τις αντιστάσεις μας στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές, στις σχολές και αλλού, να οργανωθούμε και να προτάξουμε σαν ισχυρή απάντηση στους κυριάρχους την κοινωνική επανάσταση.
LOCOS DEL PUEBLO
ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ